ΤΟ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ

Χτες, παράσταση της Schaubuehne (γερμανικός θίασος από το Βερολίνο) σε ένα χώρο στην οδό Πειραιώς 260 που γίνονται παραστάσεις φέτος στα πλαίσια του φεστιβάλ Αθηνών. "Νόρα" του Henrik Ibsen. Aυτό το φοβερό έργο για την υπαρξιακή αγωνία της γυναίκας.

Να, για κάτι τέτοια μένουμε εδώ, μέσα στα ντουβάρια και τα καυσαέρια της Αθήνας. Eπειδή καμμιά φορά αυτή η άτιμη πόλη μας αποζημιώνει με μια ωραία βραδιά ...

Μ' άρεσε. Tο έργο, αν και γράφτηκε το 1897, παραμένει επίκαιρο, παρόλη την υποτιθέμενη γυναικεία χειραφέτηση που μεσολάβησε από τότε μέχρι τώρα. Kαι ήταν έξυπνα μεταφερμένο στο σήμερα, χωρίς να ενοχλεί. Ισα - ίσα, η μεταφορά ήταν ένα καίριο σχόλιο για τον τρόπο που ζούμε, τον καταναλωτισμό, τα λεφτά ... Και ήταν όλα "δεμένα" μεταξύ τους, τα σκηνικά (μοντέρνο, minimal design σπίτι), η μουσική, οι εικόνες. Όχι ευρήματα για τα ευρήματα, για να πούμε ότι κοτσάραμε μια πρωτοτυπία εδώ ή εκεί, χωρίς να κολλάει με τα υπόλοιπα (πράγμα από το οποίο πάσχουν πολύ συχνά οι ελληνικές παραστάσεις). Επίσης είχε ρυθμό. Οι ηθοποιοί ήταν νέοι, με ζωντάνια. Στην κίνησή τους, στη φωνή τους, σε όλα, είχαν πειθαρχία αλλά και χάρη (πράγματα που πολύ συχνά επίσης λείπουν από το παίξιμο των Ελλήνων ηθοποιών). Όλα φαίνονταν μελετημένα. Τα ξεσπάσματα ήταν σοφά ζυγισμένα, ακόμα κι όταν έφταναν το γκροτέσκο (ενώ συχνά στο θέατρο αλλά ακόμα και στο σινεμά ή την τηλεόραση βλέπουμε Έλληνες ηθοποιούς να τσιρίζουν και να δημιουργούν εντάσεις ανεξέλεγκτα, άνευ λόγου και αιτίας). Υπήρξαν μεν σκηνοθετικές επεμβάσεις στο ίδιο το έργο (λ.χ. στο τέλος η Νόρα σκοτώνει τον άντρα της, κάτι που δεν υπάρχει στο έργο του Ιbsen). Αλλά δεν με ενόχλησαν, υπηρετούσαν την άποψη του σκηνοθέτη.

Ευτυχώς ήταν εκεί διάφοροι του θεάτρου μας. Είδαν τους ξένους συναδέλφους τους για να μαθαίνουν. Το μόνο που με δυσαρεστεί είναι ότι μερικοί από αυτούς ίσως θελήσουν να αντιγράψουν διάφορα στοιχεία και να μας τα σερβίρουν μετά σε δικές τους παραστάσεις ξεκάρφωτα, όπως γίνεται συνήθως. Η στείρα αντιγραφή είναι κακό πράγμα. Κι ακόμα, με την "παγκοσμιοποίηση" θα πρέπει να ξέρουν ότι βλέπουμε πολλά πράγματα που γίνονται σε άλλες χώρες και την καταλαβαίνουμε την αντιγραφή, και είναι θλιβερό... Πάει πια ο καιρός που οι επικοινωνίες και τα ταξίδια ήταν δύσκολα και σπάνια και έφερνες διάφορα από την Αμέρικα ή από τας Ευρώπας εδώ, στους "ιθαγενείς", και αυτοί εντυπωσιάζονταν, γιατί τα έβλεπαν για πρώτη φορά...

Μετά είχε απ' έξω στον υπαίθριο χώρο μια συναυλία τζαζ με κάτι υπέροχες μαύρες κυρίες στυλ "big mama" με φοβερές φωνές. Ήταν σα να είσαι σε ένα κλαμπ στο Σικάγο. Μ' άρεσαν όλα.

Να πάτε να το δείτε, να κάτσετε και στη συναυλία μετά (το παίζουν σήμερα 21/6 και αύριο 22/6). Θα είναι sold out ίσως, αλλά να πάτε απ' έξω και όλο και κάποιος θα σας πουλήσει ένα εισιτήριο. Εν ανάγκη ... βαρέστε έναν στο κεφάλι και πάρτε του το εισιτήριο (μέχρις αυτού του σημείου δηλαδή!). Εγώ πήγα τελευταία στιγμή και βρήκα εισιτήριο επιτόπου, μου το πούλησε ένας καλός κύριος (τα βαριέμαι αυτά, να πρέπει να κλείσεις ένα μήνα πριν κλπ.).

Τελειώνω με απόσπασμα από το έργο: όταν η Νόρα λέει στον άντρα της ότι θα τον αφήσει, αυτός της λέει ότι "Πάνω από όλα είσαι σύζυγος και μητέρα." (οι κλασσικοί ρόλοι της γυναίκας). Αλλά η Νόρα λέει: "Δεν το πιστεύω αυτό πια. Πιστεύω ότι πριν από όλα είμαι ένα έλλογο ανθρώπινο ον, όπως είσαι κι εσύ - ή ότι, σε κάθε περίπτωση, αυτό πρέπει να προσπαθήσω να γίνω. Ξέρω, Τόρβαλντ, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα σου έδιναν δίκαιο, και ότι τέτοιες απόψεις τις βρίσκουμε στα βιβλία. Αλλά δεν μπορώ να αρκεστώ πια σ' αυτά που λένε οι πολλοί, ούτε σ' ότι λένε τα βιβλία. Πρέπει να σκεφτώ για τον εαυτό μου και να αποκτήσω δική μου αντίληψη." Του εξηγεί ότι μέχρι τότε την αντιμετώπιζε σαν κούκλα (εξ ου και το κουκλόσπιτο του τίτλου).

Άραγε πόσα ζευγάρια δεν είναι, ακόμα και σήμερα, έτσι...;

Υ.Γ. Για πληροφορίες για το έργο, ανάλυση κ.ο.κ. δείτε στην ιστοσελίδα http://www.sparknotes.com/lit/dollhouse (το sparknotes είναι ένας ωραίος ιστότοπος, όπου παρουσιάζονται και αναλύονται διάφορα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πολύ ενδιαφέρον).