Η Ελλάς των δύο ταχυτήτων

Συνέχεια ζούμε με αυτές τις περίφημες «δύο ταχύτητες»... Συνέχεια, κάθε μέρα, τις συναντάμε σε κάθε εκδήλωση της ζωής μας.

Από τη μιά μεριά το Μέγαρο Μουσικής, κι από την άλλη τα σκυλάδικα, η σκουπιδοτηλεόραση, η αμορφωσιά και η άγνοια. Από τη μια η Φιλοθέη, η Εκάλη, το Κολωνάκι, από την άλλη οι υποβαθμισμένες συνοικίες. Τα κυριλέ εστιατόρια, τα προσεγμένα καφέ, αλλά και τα κακόγουστα δήθεν μοντέρνα καφενεία που σερβίρουν μπουγαδόνερο για καπουτσίνο. Οι ιδιωτικές κλινικές και τα δημόσια νοσοκομεία με τα ράντζα. Τα ιδιωτικά σχολεία και τα δημόσια. Οι σπουδαγμένοι στο εξωτερικό με τους μεταπτυχιακούς τίτλους και οι φτωχομπινέδες που πήραν με το ζόρι ένα ψωροπτυχίο του ελληνικού πανεπιστημίου με το "δημοκρατικό πέντε". Το μετρό, ο προαστιακός, το τραμ αλλά και τα ΚΤΕΛ και κάτι αρχαία τραίνα που δεν έχει ακόμα αποσύρει ο ΟΣΕ. Τα Χάισπήντ αλλά και κάτι «παντόφλες» πλοία τύπου «Ρομίλντα». Οι φιλόδοξοι γιάπηδες αλλά και οι βολεμένοι αργόμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι. Κάποιες υπηρεσίες που λειτουργούν καλά, κι άλλες που είναι βουλιαγμένες σε ένα γραφειοκρατικό δυσλειτουργικό μεσαίωνα. Δεν απαριθμώ άλλα, ο κατάλογος είναι ατελείωτος...

Πολλές φορές μάλιστα συναντιόνται αυτά τα δύο και αντικρύζεις ταυτόχρονα και τις δύο πραγματικότητες, τα δύο πρόσωπα της Ελλάδας, την Ευρώπη και την πρώην οθωμανική επαρχία, καθώς λ.χ. τελειώνει η Αττική οδός και βγαίνεις σε έναν επαρχιακό δρομάκο, σε ένα απελπιστικό μποτιλιάρισμα με κορναρίσματα και μούτζες...
Το θέμα είναι ότι συνήθως αυτοί που «παίζουν» στη 2η ταχύτητα είναι αυτοί που μονίμως κλαίγονται και κατηγορούν τις 2 ταχύτητες, ενώ δεν κάνουν τίποτα οι ίδιοι γι αυτό. Αντιθέτως, περιμένουν το πρόβλημά τους να τους το λύσει κάποιος άλλος, κατά κανόνα το Κράτος. Φυσικά, οι ίδιοι με την αδιαφορία τους είναι σαφώς μέρος του προβλήματος. Το σύστημα τους θρέφει, και δεν είναι καθόλου διατεθειμένοι να το αλλάξουν. Είναι οι πρώτοι που πάνε σε διαδηλώσεις (η διαδήλωση είναι το μεγαλύτερό τους κατόρθωμα, εκεί πια θεωρούν ότι "κάτι κάνανε!", ενώ δεν είναι τίποτα άλλο από στείρα διαμαρτυρία), αλλά στην πραγματικότητα αυτοί είναι το πιό συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας μας. Αυτοί είναι που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα, παρά να σέρνεται αυτή η μιζέρια που τους προσφέρει το μόνιμο μισθουλάκο τους ...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ...

Στην αρχή, είσαι "ο μικρός", ο άπειρος στη δουλειά, ο "νέος". Σε εκμεταλλεύονται λιγάκι, αλλά είσαι και άσχετος, μαθαίνεις βέβαια σιγά σιγά. Ε, μετά από κάμποσα χρονάκια, λες ότι "πάλιωσες" κάπως. Πάνω εκεί μένεις έγκυος, λες "θα πάρω μια συνεργάτη - βοηθό". Μια νέα δικηγόρο, να με βοηθάει τώρα που δεν είμαι για πολλά - πολλά.

Έρχεται ένα άτομο, για συνέντευξη. Καλές σπουδές, όχι τίποτα σπουδαίο, αλλά αξιοπρεπείς, ξέρει και ξένες γλώσσες, έχει ξαναδουλέψει και σε άλλο, γνωστό γραφείο. Της λες ότι δεν είσαι κανάς Κροίσος και στην αρχή τουλάχιστον θα της δώσεις ένα άλφα ποσό, όχι αστρονομικό. Στραβομουτσουνιάζει, "μα είμαι δικηγόρος, ΟΧΙ ΑΣΚΟΥΜΕΝΗ, έχω εμπειρία, έχω χειριστεί υποθέσεις μόνη μου...". Τέλοσπάντων, δέχεται, με αντάλλαγμα να είναι αισθητά μικρότερο από το κανονικό το ωράριό της (αντί για 8ωρο, 4-5 ώρες την ημέρα το πολύ). Και φυσικά, τσάμπα χρήση υποδομών του γραφείου, υπολογιστής, ίντερνετ, τηλέφωνα, φαξ, που αν άνοιγε δικό της γραφείο θα έπρεπε να τα πληρώνει η ίδια από την τσέπη της (για να μη μιλήσω για ενοίκια, ηλεκτρικά, νερά, κοινόχρηστα ...). Πρέπει εδώ να διευκρινιστεί ότι εμείς οι δικηγόροι είμαστε ελεύθεροι επαγγελματίες, κι αυτές οι συνεργασίες δεν έχουν την έννοια ότι γίνεσαι "υπάλληλος" του άλλου. Υποτίθεται ότι συνεργάζεσαι με τον άλλον και σιγά σιγά μπορείς να έχεις και δικούς σου πελάτες και να βγάζεις αυτό το "κάτι παραπάνω" που σου λείπει από την αμοιβή για τη συνεργασία. Επιπλέον, έχεις την ευκαιρία να μάθεις κι από τους άλλους μερικά πράματα, να κάνεις γνωριμίες, να αποκτήσεις ακόμα μεγαλύτερη εμπειρία, που σίγουρα σου λείπει στην αρχή. Καλό ντηλ για έναν νέο δικηγόρο στο ξεκίνημά του, νομίζω...

Και μετά προκύπτει η πραγματικότητα: ένα νυσταλέο, βαριεστημένο άτομο, που σπεύδει να εκμεταλλευθεί την ελαστικότητα του ωραρίου για να εμφανίζεται όλο και πιό αργά, και που δυστυχώς κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Απροσεξία; Άγνοια; Βαριεστημάρα; Ανικανότητα; Και φυσικά δεν είναι σε θέση να χειριστεί κάτι από την αρχή μέχρι το τέλος μόνη της, μπορεί να ενεργήσει μόνο βάσει λεπτομερέστατων οδηγιών, αλλιώς παραλύει, δεν έχει καμμιά ικανότητα για πρωτοβουλία.

Έχετε διαβάσει Αστερίξ; Εκεί που ένας ηλίθιος εκατόνταρχος νομίζει ότι κατέλαβε το γαλατικό χωριό, και στέλνει αγγελιοφόρο στη Ρώμη να δει τον Καίσαρα, "και θα του πεις", λέει, "'Απασα Γαλατία κατελήφθη". Θα σε ρωτήσει "άπασα;" Θα του πεις "Άπασα!". Και θα καταλάβει!" Ε, μετά έρχεται ο επιθεωρητής, τον πλακώνουνε στις φάπες και πάει και βρίσκει το μαλάκα τον εκατόνταρχο με μελανιασμένο το πρόσωπο, και του λέει (με μελιστάλαχτο ύφος): "Στείλατε αγγελιαφόρο στη Ρώμη "Άπασα Γαλατία κατελήφθη!" - Άπασα; - Άπασα! (και ξαφνικά ουρλιάζει κατακόκκινος:) Και, μα το Δία, ιδού τι μας κάνανε αυτοί οι ηττημένοι!"

Ε, μα ναι, ρε γαμώτο. Τι πλασάρεσαι ως έμπειρος και προχωρημένος; Και έχεις και οικονομικές αξιώσεις; Πες εξαρχής ότι είσαι στουρνάρι, να σε αντιμετωπίσει και ο άλλος ως στουρνάρι, να διπλοτσεκάρει τι κάνεις, να ξέρει πού βρίσκεται. Μάθαν όλοι, ότι πρέπει να πουλήσουν μούρη στην αρχή, και να ζητάνε λεφτά. Πού πας, ρε Καραμήτρο. Με τι προσόντα... Νια, νια, νια ...

Αγάπη

"...Εαν ταίς γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη εχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν ώστε όρη μεθιστάναι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί. Καν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντα μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυχήσωμαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία· πάντα στέγει, πάντα πιστευει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει. Είτε δε προφητείαι, καταργηθήσονται· είτε γλώσσαι, παύσονται· είτε γνώσις, καταργηθήσεται. Εκ μέρους γαρ γιγνώσκομεν και εκ μέρους προφητεύομεν· όταν δε έλθη το τέλειον, το εκ μέρους καταργηθήσεται. Ότε ήμην νήπιος, ελάλουν ως νήπιος, εφρόνουν ως νήπιος, ελογιζόμην ως νήπιος· ότε γέγονα ανήρ, κατήργηκα τα του νηπίου. Βλέπομεν γαρ άρτι δι εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· άρτι γινώσκω εκ μερους, τοτε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην. Νυνι δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα· μείζων δε τούτων η αγάπη."

(Απ. Παύλου, Α' επιστολή προς Κορίνθιους)

ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ;

"― Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!

― Φταίει ο Θεός που μας μισεί!

― Φταίει το κεφάλι το κακό μας!

― Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!

Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Kανένα στόμα

δεν τό ' βρε και δεν τό πε ακόμα.

Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα

πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.

Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα

όπου μας έβρει μας πατεί.

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,

προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!"

(Κ. Βάρναλης, Οι Μοιραίοι)

_

Σε διάφορες στιγμές, και με διάφορες αφορμές, ακούς συχνά: "φταίει η κακούργα κοινωνία", "πού είναι το κράτος" και άλλα τέτοια ηχηρά παρόμοια. Σε πιό προσωπικό επίπεδο, μαθαίνεις ότι "τον Τάδε τον παρασύρανε οι κακές παρέες, ξέρεις τι καλό παιδί ήταν αυτός", ή ότι "η Δείνα επηρεάζεται πάρα πολύ από τη μάνα της", ή "εγώ θα είχα γίνει μέγας και τρανός, αλλά δε μ' αφήσανε οι υποχρεώσεις/οι γονείς μου/τα παιδιά μου/η γυναίκα μου", άσε πια το θρυλικό "αυτός δεν την ήθελε, αλλά εκείνη τον τύλιξε" κ.ο.κ.

Εμένα πάλι γιατί όλα αυτά μου φαίνονται ως αφορμές για μετάθεση της ευθύνης σε κάποιον άλλο, αντί για εμάς τους ίδιους; Ποιός είναι "το κράτος" και "η κοινωνία" αν όχι εμείς οι ίδιοι; Ποιός επέλεξε να κάνει παρέα με τις ... κακές παρέες; Ποιός επέλεξε να υιοθετήσει τη στάση και τις απόψεις της μάνας του; Ποιός διάλεξε την άχαρη δουλειά, τη ρουτίνα κλπ., αντί για το ρίσκο και την προσπάθεια για κάτι μεγάλο;

Ας αναλάβουμε τις ευθύνες μας, παιδιά. Δεν φταίει "το κακό το ριζικό μας" ή "ο Θεός που μας μισεί". Δεν φταίει κανένας άλλος, ποτέ. Είμαστε εδώ που είμαστε, γιατί εμείς οι ίδιοι το διαλέξαμε. Γιατί εμείς το αποφασίσαμε. Γιατί εμείς οι ίδιοι πράξαμε με τον άλφα τρόπο ή παραλείψαμε να συμπεριφερθούμε με τον βήτα τρόπο. Και δεν υπάρχει κανένας άλλος να μας σώσει. Εμείς οι ίδιοι είμαστε υπεύθυνοι για τη μοίρα μας, για το αν θα μείνουμε στα ίδια ή αν θα κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε τη ζωή μας...

Κι όπως έλεγαν και οι Μαύροι Πάνθηρες "if you are not part of the solution, then you are part of the problem!".